Ranouncle(-di-fueio-primo)
Ranunculus trichophyllus subsp. trichophyllus
Ranunculaceae
Nom en français : Renoncule à feuilles capillaires.
Descripcioun :Aquéu ranouncle trachis dins lis aigo morto meme que duro qu'un tèms o un pau courènto, de cop que i'a dins l'aigo sau. Fai qu'uno souleto meno de fueio, de multifido, que fan pas mai de 4 cm. Li pecou soun long de 4 à 6 cm. Se destrìo de la subsp. eradicatus que s'atrovo en mountagno, que fai de racino à tóuti li nous de la planto, ço qu'èi pas lou cas eici.
Usanço :Coume tóuti li ranouncle, es uno planto empouisounanto.
Port : Erbo
Taio : 10 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Idroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ranunculus
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Aigo
- Aigo morto
- Aigo sau
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Subrecousmoupoulito
Ref. sc. : Ranunculus trichophyllus subsp. trichophyllus Chaix, 1785
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753